سیاوش جمالفر
نوجوانانی که عملکرد تحصیلی شان کمتر از توان بالقوه شان است
پدر و مادرهایی که نوجوانان باهوشی دارند، از آنها انتظار دارند که عملکرد تحصیلی خوبی داشته باشند، ولی گاهی نمی توانند عملکرد خوبی داشته باشند. پدر و مادرها سال ها شاهد شکست تحصیلی نوجوانان خود هستند که پایین تر از توان بالقوۀ خود موفقیت به دست می آورند. چنین پدر و مادرهایی بالاخره متقاعد می شوند که فرزندشان به اندازۀ کافی تلاش نمی کند و نهایتاً نیز متوجه می شوند که او به فعالیت های دیگری مانند موسیقی و ورزش می پردازد، یا حتی درمی یابند که به مدرسه و تحصیل علاقه ندارند و تنبلی می کنند، البته تنبلی و بی علاقگی به تحصیل در مورد تعداد معدودی از نوجوانانی که عملکرد تحصیلی ضعیفی دارند، می تواند درست باشد، با این حال بسیاری از نوجوانان با هوش برای عملکرد تحصیلی ضعیف خود دلایل بسیار قانع کننده و واقعی دارند.
رفتارهای زیر علایم نگران کنندۀ مهمی هستند که نوجوانانی که مشکلاتی در زمینۀ یادگیری و پردازش اطلاعات دارند از خود بروز می دهند:
* ایجاد مشکلات و دردسر در مدرسه ـ عملکرد ضعیفی در انجام دادن آزمون ها و نگارش دارند، نمرات تحصیلی ضعیفی دارند و همیشه به علت نمرات کم، در مدرسه تنبیه و جریمه می شوند.
* خودداری از انجام تکالیف مدرسه ـ تکالیف مدرسه مانند خواندن، نوشتن و تمرینات ریاضی را به طور کلی انجام نمی دهند یا به تعویق می اندازند. در واقع می توان گفت که از این کار نفرت دارند.
* نداشتن تسلط و مهارت کافی در نوشتن ـ خط نوشتاری شان بسیار بد و ناخوانا است و اگر در دورۀ ابتدایی تحصیل می کنند، هنوز نمی توانند مداد یا خودکار را درست در دست نگهدارند.
*وقت خیلی زیادی را برای انجام دادن تکالیف مدرسه صرف می کنند ـ بیش از آنچه لازم است در انجام تکالیف مدرسه وقت تلف می کنند. وقتی سئوالی از آنها پرسیده می شود، زمان بیشتری را برای پاسخ دادن، صرف می کنند.
* نامنظم بودن ـ در انجام تکالیف مدرسه بسیار نامنظم هستند و اغلب کتاب، دفتر و وسایل ضروری خود را گم می کنند و معمولاً نمی توانند برای کارهای بعدی برنامه ای داشته باشند.
* همه چیز را دایماً فراموش می کنند یا به طور کلی موارد را درک نمی کنند ـ به طور مکرر و دایم فراموش می کنند، چه کاری انجام داده اند و چه کاری را باید انجام بدهند. اغلب قسمتی از آنچه را که شما خواسته اید، انجام می دهند. وقتی شما خط مشی ای را برای آنها مشخص می کنید که باید انجام بدهند، نمی توانند به درستی گفته و خواستۀ شما را پی گیری کنند، مخصوصاً اگر فعالیت یا تفکر جدیدی وجود داشته باشد که در کامل کردن آن ناتوان باشد.
انواع ناتوانی های یادگیری
انواع مختلف ناتوانی های یادگیری وجود دارند که نوجوان ممکن است یکی یا همۀ آنها را داشته باشد. انواع بسیار شایع ناتوانی های یادگیری عبارتند از:
ناتوانی در خواندن: ناتوانی در خواندن یکی از شایع ترین ناتوانی های یادگیری است که به نام خوانش پریشی یا اختلال در خواندن نامیده می شود. خوانش پریشی روی تمام جنبه های خواندن از جمله صحیح خواندن، سریع و کامل خواندن تأثیر می گذارد. نوجوانانی که مبتلا به خوانش پریشی هستند ممکن است موقع خواندن، حرف یا حروفی را به متن اضافه کنند یا از قلم بیندازند. همچنین ممکن است در مرتبط کردن حروف الفبا و اصوات مشکلاتی داشته باشند و نتوانند آنها را با صدای خاص خودشان بیان کنند.
ناتوانی در ریاضیات: ناتوانی در ریاضیات بدین معنی است که فرد در اعداد و حساب و مهارت در محاسبه، مشکلاتی داشته باشد. این نوجوانان ممکن است مشکلاتی در درک مفاهیم ریاضی و انتقال آنها به نشانه های عددی داشته باشند. چنین نوجوانانی ممکن است تلاش کنند که موارد ضروری حل مسایل ریاضی را حتی در مراحل ابتدایی مانند جمع، تفریق، ضرب و تقسیم به یاد بیاورند. آنها ممکن است جدول ضرب را هیچ وقت یاد نگیرند یا آن را سریع فراموش کنند.
ناتوانی در نوشتن: نوجوانانی که در نوشتن ناتوانی دارند، در دستور زبان، نقطه، علامت گذاری و هجی کردن نیز مشکلاتی دارند و دست خط آنها بسیار بد و ناخوانا است. وقتی از آنها خواسته می شود که از روی متن یا داستانی بنویسند، اشتباهات زیادی را مرتکب می شوند. این ناتوانی های یادگیری معمولأ باهم اتفاق می افتند. اگر نوجوان شما در یکی از موارد ذکر شده ناتوانی داشته باشد، به احتمال قوی در بقیه زمینه ها نیز همین ناتوانی را خواهد داشت.
ناتوانی یادگیری و عملکرد مدرسه
چنین فرض می شود که عملکرد تحصیلی نوجوان در ارتباط با توانایی ذهنی و هوشی اوست. نوجوانانی که از توانایی ذهنی بالایی برخوردارند، عملکرد تحصیلی خوبی خواهند داشت و برعکس، یعنی نوجوانانی که توانایی ذهنی پایینی دارند، عملکرد تحصیلی ضعیفی خواهند داشت. مهم ترین مسئله در ناتوانی یادگیری این است که فرد از توانایی ذهنی متوسط یا بالایی برخوردار باشد، ولی بین توانایی ذهنی و عملکرد تحصیلی که می تواند داشته باشد، فاصلۀ زیادی وجود داشته باشد. در واقع بین آنچه که می تواند یاد بگیرد و آنچه که عملاً یاد می گیرد، فاصلۀ زیادی هست. اگرچه نوجوانانی که ناتوانی یادگیری دارند، به علت ضعیف بودن عملکرد تحصیلی، احساس حماقت می کنند، ولی واقعیت چنین نیست. بسیاری از نوجوانانی که ناتوانی یادگیری دارند، از هوش متوسط یا بالایی برخوردارند، حتی بعضی از آنها جزو افراد باهوش نیز هستند. اختلال های یادگیری مربوط به وضعیت خاص سیستم عصبی می شوند که شیوۀ شنوایی، درک و پردازش اطلاعات نوجوانان را تحت تاثیر قرار می دهد. این نوجوانان دارای ایده های خلاق و بکری هستند، ولی وقتی می خواهند این ایده ها را روی کاغذ بیاورند یا به عبارت دیگر پیاده کنند، مشکلاتی دارند، مخصوصاً اگر زمان محدودی برای انجام یا کامل کردن یک امر در نظر گرفته شود. بعضی از نوجوانانی که مشکلات یادگیری دارند، نمی توانند به خوبی بشنوند، ولی اگر مطلب به صورت نوشته در اختیار آنها گذاشته شود، بهتر می توانند آن را انجام دهند. بعضی از نوجوانان هم نمی توانند افکار خود را در قالب کلمات بیان کنند. آنها می دانند چه می خواهند بگویند، ولی وقتی صحبت می کنند، آنچه از زبانشان جاری می شود با آنچه در مغزشان جریان دارد، متفاوت است. نوجوانانی که ناتوانی یادگیری دارند می توانند آنچه را که می شنوند تکرار کنند، اما نمی توانند منظور گوینده را به خوبی درک کنند. وقتی مغز این نوجوانان می خواهد آنچه را که در رابطه با دیگران اتفاق می افتد، تجزیه و تحلیل کند، به علت شکست دچار یأس و ناامیدی می شوند. چنین سوءتفاهم هایی هر روز اتفاق می افتند.
وقتی مغز چنین نوجوانانی در کامل کردن اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها مشکلاتی پیدا بکند و چنین جریانی چندین سال طول بکشد، پدر و مادرها فکر می کنند که نوجوان آنها فرد تنبلی است یا اینکه عمداً از انجام تکالیف مدرسه خودداری می کند. متعاقب این امر، با توجه به اینکه در مقابل تلاش زیاد فرد هیچ گونه موفقیتی به دست نمی آورد، وضع هرروز بدتر و بدتر می شود، فرد از مدرسه و تکالیف آن نفرت پیدا می کند. برای انجام ندادن تکالیف مدرسه ممکن است وانمود کند که بیمار است یا از رفتن به بعضی از کلاس ها خودداری نماید یا به خاطر بازیگوشی از کلاس درس اخراج شود.
ناتوانی یادگیری و رفتار اجتماعی
ارتباط برقرار کردن بدین معنی است که فرد بتواند به صحبت های دیگران گوش کرده، آنها را تجزیه و تحلیل کند و پاسخ مقتضی ارایه بدهد نوجوانانی که ناتوانی یادگیری دارند به این علت که نمی توانند به خوبی اطلاعات را تجزیه و تحلیل کنند، نمی توانند روابط اجتماعی خوب و درستی برقرار کنند. نوجوانانی که مهارت های اجتماعی ضعیفی دارند، نمی توانند به احساس ها و خواست های دیگران ارج بگذارند و در نتیجه نمی توانند با دیگران رابطه برقرار کنند. نوجوانانی که ناتوانی یادگیری دارند، صحبت های دیگران را بد تعبیر و تفسیر می کنند یا با حالت خصومت و دشمنی به وسط صحبت آنها می پرند. لازم به تکرار نیست که چنین روش برخورد کردن و تعامل با دیگران، باعث خشم و ناراحتی دیگران می شود و متعاقب این امر، همسالان و بزرگسالان نسبت به چنین نوجوانانی دید و نگرش منفی پیدا می کنند.
آمار
وب سایت:
